Dunyoning rivojlanishi hamda tinchlik va xavfsizlikni ta'minlash maqsadida korru siyaga qarshi kurashda birlashmog‘imiz lozim!

Korrupsiya – bu har bir jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishini izdan chiqaruvchi eng xavfli jinoyatdir.

Hech qaysi mamlakat, biron-bir hudud yoki jamiyat yo‘qki u korrupsiyaga qarshi immunitetga ega bo‘lsa.

Birlashgan millatlar tashkilotida barcha davlatlar hamkorlikda, ta'lim, tibbiyot, sud-huquq, demokratiyaning rivojlanishiga korrupsiyaning kirib borishiga asosiy e'tiborini qaratuvchi tadbir ishlab chiqilgan. Xalqaro tadbir o‘zining e'tiborini korrupsiyaning barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishda eng katta to‘siq bo‘lishga qaratadi.

Shu munosabat bilan 2003 yil 09 dekabr' kuni Meksikada BMTning korrupsiyaga qarshi konvensiyasi imzolangan va ushbu kun Xalqaro korrupsiyaga qarshi kurashish kuni sifatida e'lon qilingan. Shu tariqa 2004 yil 09 dekabr kunidan boshlab Xalqaro korrupsiyaga qarshi kurashish kuni sifatida nishonlanmoqda.

Xalqaro kunlar nima uchun kerak?

Xalqaro kunlar keng jamoatchilikni muammolardan xabardor qilib borish, global muammolarni hal qilish maqsadida siyosiy kuch va vositalarni safarbar qilish, shuningdek insoniyat yutuqlarini namoyish qilish hamda ularni ulug‘lash uchun kerak.

Bosh assambleyaning rezolyusiyasida ko‘rsatilganidek ushbu xalqaro kunni tashkil etishdan maqsad korrupsiya muammosiga kuchli (yoki muhim) e'tibor qaratish, shuningdek korrupsiya va unga qarshi kurashishda Konvensiyaning o‘rni(roli)ni kuchaytirishdan iboratdir. Rezolyusiyada ushbu kunni keng nishonlash va tegishli tadbirlar o‘tkazish bo‘yicha ko‘rsatmalar yo‘q.

Korrupsiya jamiyat, davlat hokimiyati organlarining manfaatlariga qarshi qaratilgan noqonuniy faoliyatning maxsus ko‘rinishi ekanligini tushunish muhimdir; u mansabdor shaxs va fuqaro(mijoz)ning o‘zaro kelishuvga erishib til biriktirishidir. Undan olinadigan moddiy va nomoddiy imtiyozlar noqonuniy bo‘lib, ularning atrofida ahloqsiz ijtimoiy muhit yuzaga keladi.

Korrupsiyaning shakllari turlicha, ammo korrupsiya oqibatlari har qanday mamlakatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga, mamlakat aholisiga salbiy ta'sir ko‘rsatadi.

Shu sababli bugungi kunda korrupsiyaga qarshi kurashda jamiyatda korrupsiyaga qarshi huquqiy ongni shakllantirishga alohida e'tibor qaratilmoqda, ya'ni korrupsiyaning har qanday ko‘rinishlariga qarshi insonning o‘zida ichki rad etishni shakllantirmoq kerak.

Bugungi kunda har bir fuqaroda: “poraxo‘r mansabdor shaxs bo‘lish nafaqat xavfli balki sharmandali hamdir, ammo halol yashash foydali va obro‘lidir”degan ichki ishonchni shakllantirish korrupsiyaga qarshi davlat siyosatining asosiy vazifasi hisoblanadi.

---------------------------------------------------------------

Дунёнинг ривожланиши ҳамда тинчлик ва хавфсизликни таъминлаш мақсадида корруцияга қарши курашда бирлашмоғимиз лозим!

Коррупция – бу ҳар бир жамиятнинг ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришини издан чиқарувчи энг хавфли жиноятдир.

Ҳеч қайси мамлакат, бирон-бир ҳудуд ёки жамият йўқки у коррупцияга қарши иммунитетга эга бўлса.

Бирлашган миллатлар ташкилотида барча давлатлар ҳамкорликда, таълим, тиббиёт, суд-ҳуқуқ, демократиянинг ривожланишига коррупциянинг кириб боришига асосий эътиборини қаратувчи тадбир ишлаб чиқилган. Халқаро тадбир ўзининг эътиборини коррупциянинг барқарор ривожланиш мақсадларига эришишда энг катта тўсиқ бўлишга қаратади.

Шу муносабат билан 2003 йил 09 декабрь куни Мексикада БМТнинг коррупцияга қарши конвенцияси имзоланган ва ушбу кун Халқаро коррупцияга қарши курашиш куни сифатида эълон қилинган. Шу тариқа 2004 йил 09 декабрь кунидан бошлаб Халқаро коррупцияга қарши курашиш куни сифатида нишонланмоқда.

Халқаро кунлар нима учун керак?

Халқаро кунлар кенг жамоатчиликни муаммолардан хабардор қилиб бориш, глобал муаммоларни ҳал қилиш мақсадида сиёсий куч ва воситаларни сафарбар қилиш, шунингдек инсоният ютуқларини намойиш қилиш ҳамда уларни улуғлаш учун керак.

Бош ассамблеянинг резолюциясида кўрсатилганидек ушбу халқаро кунни ташкил этишдан мақсад коррупция муаммосига кучли (ёки муҳим) эътибор қаратиш, шунингдек коррупция ва унга қарши курашишда Конвенциянинг ўрни(роли)ни кучайтиришдан иборатдир. Резолюцияда ушбу кунни кенг нишонлаш ва тегишли тадбирлар ўтказиш бўйича кўрсатмалар йўқ.

Коррупция жамият, давлат ҳокимияти органларининг манфаатларига қарши қаратилган ноқонуний фаолиятнинг махсус кўриниши эканлигини тушуниш муҳимдир; у мансабдор шахс ва фуқаро(мижоз)нинг ўзаро келишувга эришиб тил бириктиришидир. Ундан олинадиган моддий ва номоддий имтиёзлар ноқонуний бўлиб, уларнинг атрофида аҳлоқсиз ижтимоий муҳит юзага келади.

Коррупциянинг шакллари турлича, аммо коррупция оқибатлари ҳар қандай мамлакатнинг иқтисодий ва ижтимоий ривожланишига, мамлакат аҳолисига салбий таъсир кўрсатади.
Шу сабабли бугунги кунда коррупцияга қарши курашда жамиятда коррупцияга қарши ҳуқуқий онгни шакллантиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда, яъни коррупциянинг ҳар қандай кўринишларига қарши инсоннинг ўзида ички рад этишни шакллантирмоқ керак.

Бугунги кунда ҳар бир фуқарода: “порахўр мансабдор шахс бўлиш нафақат хавфли балки шармандали ҳамдир, аммо ҳалол яшаш фойдали ва обрўлидир”деган ички ишончни шакллантириш коррупцияга қарши давлат сиёсатининг асосий вазифаси ҳисобланади.

Ўзбекистон Республикаси ИИВ ҳузуридаги Тергов департаменти